Het overbruggen van verschillende psychologische genegenheden door middel van polyritmische dialoog
Wij gebruiken geen taal, wij zijn taal. Rodolfo Alanso 2005
Vanaf de vroege taalontwikkeling
Vanaf het prille begin ontwikkelt het kind een persoonsgerichte verbale vermogens. Moeder heeft haar moederlijke manier om met haar kind te spreken en beloont het kind onbewust voor de specifieke reacties die naar haar zin zijn. Vader doet hetzelfde en zo leert de zuigeling twee “talen” die spoedig zullen worden gevolgd door een derde; de specifieke manier om te communiceren wanneer ze met zijn drieën tesamen zijn.
Ieder van ons heeft ervaring met deze persoonsgebonden dialogen. In een gezin van vier komen tien verschillende combinaties voor waarin we onze woordkeus, onze zinsbouw, en zelfs de toon en het ritme van onze stem afstemmen om in perfecte harmonie te zijn met ouders, broers en zussen in elke specifieke configuratie. Onze meest complexe creatie is de conversatiestijl wanneer het hele gezin samen is. Dan worden alle kleinere relatie-specifieke “talen” samengevoegd tot een muzikaal geheel waarin alle elementen van de familie dynamiek verweven zijn. De harmonie ontstaat doordat iedereen in de familie-symfonie de elementen herkent van duetten, trio’s en quartetten die de ondelinge banden erkennen en bevestigen
Als muziek in de oren
De term polyritme is afkomstig uit de muziektheorie en verwijst naar het gelijktijdig uitvoeren van contrasterende ritmes. De term is in deze context gekozen vanwege zijn brede culturele toepassing en onze aangeboren waardering voor polyritmische muziek, waardoor een zintuiglijke matrix wordt geprojecteerd om om taal en het relationele element daarin te onderzoeken. De chemische term polyvalent is de volgende beste kandidaat om de dialoog te benoemen die ons in staat stelt zijn om meerdere bindingen te vormen zoals een multivalent atoom meerdere chemische combinaties kan maken.
Op zoek naar nieuwe componisten
In de huidige pandemie ervaren we de frustratie die ontstaat wanneer de taal noch polyritmisch, noch polyvalent is. Er is een opvallende afwezigheid van sprekers en schrijvers die zich zo kunnen uitdrukken dat iedereen zich gehoord voelt. Het is een enorme uitdaging in een discours zowel het talrijke gezin opgesloten in een klein appartement, de wetenschapper die een vaccin ontwikkelt, de ic-verpleegster die omringt is door stervende patiënten, de politicus die de statistieken bekijkt, de jongeren en de ouderen, de zieken en de gezonden aan te spreken.
Een ander veel gepubliceerd verslag waarin het ontbreken van polyritmische conversatie schrijnend is wordt aangetroffen in het nieuws over de Amerikaanse politiek. Met de verschillende bekende deuntjes die ad infinitum te horen zijn zoals Rep, Dem, Trump, Samenzwering, lijkt niemand in staat een welklinkende compositie te maken waarin ieder zijn eigen wijs hoort in een bredere context of visie.
Vervreemd van onszelf?
Waarom stoppen we op een gegeven moment met het synthetiseren van nieuwe informatie in onze sociale conversatie? Het lijkt wel of we allemaal zijn als de jonge advocaat in zijn nieuwe chique kantoor, helemaal aangepast en tip-top in orde, die zijn “niet zomaar een dag op kantoor” beleeft wanneer zijn ouders uit de provincie besluiten een verrassingsbezoek te brengen aaan hun succesvolle kind. Dat leidt tot jaren van collegiale plagerijen over de eindeloze hoeveelheid ongemakkelijke details van deze ontmoeting. Hoe anders zou dat zijn wanneer vader en moeder naast het kantoor woonden en alle collega’s die aardige buren kenden.
Als we het citaat hierboven serieus nemen dan zijn we de taal die we gebruiken. De kunst van het ontwikkelen van polyritmiek in dialoog is een exacte weerspiegeling van hoe groot “onze familie” is. Leren de tonaliteit van anderen op te nemen is daarmee een essentiële manier van persoonlijke groei in verbondenheid met anderen.
Citaat: Rodolfo Alonso: El silencio y la poesia, interview met Pablo Montanero, 2005
Illustratie: Georgette aan de piano. Kunstenaar: Rene Magritte – 1896 – 1967 België, Stijl: Kubisme – Beginjaren, Media: Olieverf op doek, Locatie: Brachot Gallery, Brussel.
Gerelateerde teksten: The differential man, Awaken your inner blacksmith